Terapia zajęciowa
Terapia zajęciowa – to leczenie i usprawnianie za pomocą określonych czynności, zajęć i pracy, gdyż pewne czynności i praca mogą mieć wartość kształcącą , wychowawczą, a także i leczniczą. Jako środek leczniczy terapia zajęciowa może oddziaływać ogólnie, tzn. na ogólną sprawność fizyczną i psychiczną jednostki lub wpływać miejscowo na zwiększenie sprawności i siły danej grupy mięśni lub kończyny. Inaczej terapia zajęciowa to pewne określone czynności o charakterze zajęć fizycznych lub umysłowych, zlecone przez lekarza, a prowadzone przez fachowców z danej dziedziny, które mają na celu przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej Jest to więc leczenie za pomocą pracy i zajęcia.
Terapia zajęciowa – forma rehabilitacji, która ma za zadanie uaktywnić uczestnika poprzez wykonywanie określonych czynności mających również charakter usprawniania psychicznego, fizycznego, a mogą służyć również preorientacji zawodowej.
Rodzaje i metody terapii zajęciowej prowadzone w Domu to między innymi:
- ergoterapia, właściwa „terapia zajęciowa” – stanowi oddzielną formę rehabilitacji. W jej ramach prowadzi się wiele różnych zajęć m.in.: tkactwo, krawiectwo, oraz wszelkiego rodzaju rękodzieło. Wykorzystuje się tutaj również wszystkie pozostałe formy terapii zajęciowej.
- arteterapia (ang. arts therapy) – terapia wykorzystująca szeroko pojętą sztukę w znaczeniu ergoterapeutycznym (zajęciowym)
Artetoterapia stwarza doskonałą możliwość kontaktu międzyludzkiego, jest jedną z niewielu form terapii, której pacjent może odbywać zajęcia również bez terapeuty , sprzyja integracji społecznej oraz w rozwiązywaniu problemów i likwidowaniu konfliktów. Za pomocą tej terapii można wyrazić właściwie wszystko: stany rzeczywiste, plany i fantazje, a także to, co znajduje się na pograniczu świata realnego i nierealnego (np. sny, mało sprecyzowane uczucia, marzenia).
Do technik arteterapii zaliczamy:
- techniki rysunkowe: rysowanie kredką świecową, kredą, węglem, świecą
- techniki malarskie: malowanie farbą plakatową , temperą, klejówką, akwarelą, malowanie farbami akrylowymi na płótnie, jedwabiu oraz malowanie na szkle.
- formowanie i konstruowanie: lepienie z gliny, formowanie z masy plastycznej , gliny i papieru;
- techniki wycinankowe: wydzieranka, wycinanka i witraż.
Zajęcia w Środowiskowym Domu Samopomocy w Pruchniku są prowadzone w pracowni plastycznej a ponad to organizowane są zajęcia z muzykoterapii oraz biblioterapii.
Do głównych funkcji arteterapii możemy zaliczy:
- funkcję rekreacyjną -przejawia się głównie w tworzeniu warunków ułatwiających wypoczynek, oderwanie się od codziennych trudności i nabieranie nowych chęci do podejmowania ważnych osobiście problemów życiowych.
- funkcja edukacyjna- sdostarczanie dodatkowych wiadomości pełnej wiedzy i zwiększenie mądrości życiowej. Dzięki temu konkurenta osoba zaczyna pełniej orientować się w rzeczywistości, stawiać sobie nowe cele i podejmować najważniejsze problemy i skutecznie je rozwiązywać.
- funkcja korekcyjna - ma na celu przekształcanie mniej wartościowych wręcz szkodliwych mechanizmów na bardziej wartościowe .Może to być na przykład zmiana nowego nastawienia do niektórych problemów na pozytywne ustosunkowanie się do nich .
- funkcja ekspresyjna- ma wpływ na ujawnienie tłumionych emocji, a jej oczyszczający charakter pomaga rozładowanie korzystne stany napięcia.
- funkcja pragmatyczna - służy zapewnieniu jednostce podstawowych potrzeb;
- funkcja kompensacyjna- ma na celu zaspokojenie nie realizowanych potrzeb jednostki,
- funkcja poznawcza uczy nazywania, wyrażania i rozpoznawania uczuć
-funkcja regulacyjna - umożliwia zaspokojenie potrzeb samorealizacji oraz kompensacji.
Ergoterapia opiera się głównie na wiedzy medycznej, socjalnej i rzemieślniczej. Stosuje się ją przy zaburzeniach ruchowych , czuciowych, przewodzenia nerwowego psychicznych dzięki ma zastosowanie właściwie we wszystkich dziedzinach medycyny. Ergoterapia podobnie jak fizjoterapia należy do zawodów medycznych jednak w odróżnieniu od fizjoterapeutów , którzy przewracają sprawność ruchową , ergoterapeuta pomaga pokonać trudności z wykonywaniem codziennych czynności takich jak ubieranie i rozbieranie się, przygotowywanie i spożywanie posiłków, higiena osobista i wiele innych, które nam zdrowym nie sprawiają żadnych trudności. W bardzo wielu tych czynnościach w różnym otoczeniu czy na zewnątrz czy też domu istnieje możliwość ze skorzystania z dużego asortymentu pomocy i urządzeń, które ułatwić mogą pokonywanie tych trudności, które zdrowym nie sprawiają żadnych trudności.
Ergoterapia jest ważnym środkiem leczniczym prowadzącym do rekonwalescencji chorych i niepełnosprawnych, jest formą terapii, która różnorodności metod i materiałów terapeutycznych pozwala chorym nauczyć się jak największej samodzielności, niezależności i aktywności.
Celem ergoterapii jest takie leczenie chorych i niepełnosprawnych ludzi aby spełnić ich potrzeby zawodowe, socjalne tak aby znowu mogli brać aktywny udział w życiu w pełnym słowa znaczeniu.
Terapia polega także na zachęcaniu osoby dotkniętej do brania czynnego udziału w życiu osobistym czy taż społecznym oraz pokazaniu ,że chory sam jest w stanie poradzić sobie z codziennością, że potrafi przeciwstawić się codziennym trudnościom i że może sobie dobrze radzić nie prosząc nikogo o pomoc będąc niezależnym i szczęśliwym.
Ergoterapia pomaga uczestnikowi Domu w osiągnięciu jak największej samodzielności życiowej. Zajęcia przeprowadza się wykonując różne czynności związane z życiem codziennym , np. ćwiczenia prawidłowego trzymania szklanki, prawidłowego zachowania się przy stole. Stosuje się też takie formy terapii zajęciowej, które przygotowują do innych zajęć, takich jak: robótki na drutach, szydełkowanie, haft, prace techniczne, ceramika, wycinanie z materiałów form różnych zabawek, zszywanie ich i wypychanie watą przez tych podopiecznych, którzy ćwiczą w tym czasie sprawność rąk. Terapia przez pracę rozszerza zakres umiejętności czysto praktycznych, ułatwiając kontakt z ludźmi, np. robieniu zakupów. Ponad to pozostaje w swoistym związku i bliskich zależnościach z szeregiem innych działań na rzecz rehabilitacji społecznej.
Dzięki uczestnictwu w różnych formach terapii zajęciowej osoby niepełnosprawne czują się akceptowane przez innych, przekonują się , ze pomimo niepełnosprawności są w pełni wartościowymi członkami społeczności . Uczestnictwo w terapii mobilizuje do działania , nabywania nowych umiejętności oraz skierowania uwagi na własną osobę i czynności życia codziennego.